Opvoeden en loslaten: Hoe kinderen zelfstandiger worden

In de moderne maatschappij is het opvoeden van kinderen steeds complexer geworden. Ouders worden steeds vaker geconfronteerd met problemen zoals het loslaten van hun kinderen, het aanleren van zelfredzaamheid en het omgaan met emotionele uitdagingen. In de regio Gelderland-Zuid, met name in Nijmegen-Noord, is dit probleem opgemerkt en is er een initiatief genomen om dit aan te pakken: het project “Opvoeden en loslaten”. Dit project richt zich op het aanleren van ouders en kinderen om met problemen om te gaan en zelfstandiger te worden. In dit artikel worden de kernprincipes van het project uitgelegd, samen met aanbevelingen en praktische tips voor ouders en onderwijsinstellingen.

De uitdaging van zelfredzaamheid

Deze jaren is gebleken dat veel kinderen minder zelfredzaam zijn bij het begin van de basisschool. Dat komt onder meer doordat ouders te vaak in de weg zitten bij het oplossen van problemen. Bijvoorbeeld: het ophangen van jassen, het vinden van gymspullen, of het vragen stellen aan de juf. Als ouders dit altijd oplossen, bouwt het kind geen zelfvertrouwen op, wat kan leiden tot faalangst of zelfs depressieve klachten. Dit probleem is landelijk opgemerkt, maar in de regio Nijmegen-Noord is het duidelijk zichtbaar.

Het project “Opvoeden en loslaten” wil dit probleem aanpakken door zowel ouders als kinderen te leren dat hobbels bij het leven horen. Door te leren omgaan met tegenslagen, wordt de zelfstandigheid van kinderen gestimuleerd. Dit helpt niet alleen bij het leren van bepaalde vaardigheden, zoals het organiseren van taken, maar ook bij het opbouwen van emotionele veerkracht.

Wat is het project “Opvoeden en loslaten”?

Het project “Opvoeden en loslaten” is ontwikkeld door de GGD Gelderland-Zuid in samenwerking met basisscholen in Nijmegen-Noord. Het project bestaat uit drie onderdelen: een interactieve toneelvoorstelling, thema-avonden voor ouders en een brochure met tips voor opvoeding en loslaten. De toneelvoorstelling speelt veelvoorkomende situaties na, zoals het oplossen van problemen of het aanpakken van emotionele uitdagingen. Deze voorstelling zet ouders en kinderen in een situatie waarin ze zelf kunnen denken over hoe ze met problemen omgaan.

Na de voorstelling worden ouders uitgenodigd voor thema-avonden, waarin ze kunnen delen en leren hoe ze hun kinderen zelfstandiger kunnen maken. Daarnaast krijgen alle ouders van basisschoolleerlingen in Nijmegen-Noord een brochure met praktische tips over hoe ze hun kinderen kunnen ondersteunen bij het leren van zelfstandigheid.

De rol van ouders bij het opvoeden

Ouders spelen een cruciale rol bij het opvoeden van hun kinderen. Volgens de GGD geldt dat de meeste kinderen op school komen met bepaalde vaardigheden die ze thuis al hebben geleerd. De opvoeding gebeurt vooral thuis, in de dagelijkse situaties. Bijvoorbeeld: het zelf opdoen van kleren, het organiseren van taken of het vooruitdenken. Hoe vaker dit gebeurt, hoe makkelijker het wordt. Op een bepaald moment ontdekken kinderen dat ze iets kunnen, wat hun zelfvertrouwen versterkt.

Het is belangrijk dat ouders leren om te lachen met de hobbels die hun kinderen tegenkomen. Het is niet altijd makkelijk om te leren loslaten, maar het is essentieel voor het opbouwen van zelfstandigheid. Ouders moeten zich bewust zijn van hun rol en leren hoe ze hun aanpak kunnen veranderen. De GGD adviseert dat ouders bij twijfel contact mogen opnemen met de jeugdverpleegkundige of de jeugdgezondheidszorg.

De bijdrage van de jeugdgezondheidszorg

De jeugdgezondheidszorg van GGD Gelderland-Zuid volgt kinderen op school in hun groei en ontwikkeling. Hierbij worden vaste contactmomenten gehouden. Ouders kunnen tussendoor altijd contact opnemen met de jeugdarts of jeugdverpleegkundige. De jeugdgezondheidszorg zorgt ervoor dat kinderen gezond opgroeien, zowel lichamelijk als psychisch. Daarbij worden ook de sociaal-emotionele ontwikkeling en cognitieve ontwikkeling van kinderen gevolgd.

De jeugdgezondheidszorg biedt ook hulp bij problemen thuis, zoals faalangst, zelfvertrouwen, of pesten. De hulp is gratis en vrijwillig, en wordt vaak gebruikt door ouders. De GGD adviseert dat ouders hun kinderen zoveel mogelijk kunnen ondersteunen in hun ontwikkeling, zowel op school als thuis.

De rol van de GGD bij de opvoeding

De GGD biedt ook informatie en hulp aan bij opvoedproblemen. De website van de GGD bevat informatie over gezondheid, ontwikkeling en opvoeding van kinderen. Daarnaast zijn er chatfuncties beschikbaar waarin ouders vragen kunnen stellen aan jeugdverpleegkundigen. De GroeiGids-app is een hulpmiddel waarin ouders de ontwikkeling van hun kind kunnen bijhouden, inclusief groeicurves, vaccinaties en mijlpalen.

De GGD adviseert dat ouders gebruik moeten maken van deze hulpmiddelen om hun kinderen te ondersteunen bij het opgroeien. De informatie is betrouwbaar en gratis, en helpt ouders om beter te begrijpen wat hun kind nodig heeft.

Ondersteuning bij meertaligheid

In Nederland groeien veel kinderen meertalig op. Dit kan problemen opleveren, vooral bij vluchtelingenkinderen. De GGD adviseert dat ouders de eerste taal blijven spreken, die ze het beste beheersen. Dit versterkt het zelfvertrouwen van het kind en maakt het gemakkelijker om over te stappen naar het Nederlands. Het is belangrijk dat ouders niet te snel verwachten dat het kind Nederlands spreekt. Accepteer ook niet-verbale reacties, en geef het kind een taalmaatje in de groep.

De GGD adviseert dat ouders bij twijfel contact mogen opnemen met een logopedist of de jeugdgezondheidszorg. De GGD biedt ook informatie aan over meertaligheid op de website van Kind en Taal.

De rol van de scholen bij het opvoeden

De scholen spelen een belangrijke rol bij het opvoeden van kinderen. In de regio Nijmegen-Noord werken de scholen samen met de GGD om problemen op te lossen. Het project “Opvoeden en loslaten” is ontstaan door samenwerking tussen de scholen en de GGD. De scholen werken preventief, met name op sociaal-emotioneel gebied. Ze leren kinderen om met tegenslagen om te gaan en zich te richten op hun eigen vaardigheden.

De scholen bieden ook ondersteuning aan ouders, bijvoorbeeld via thema-avonden en workshops. De samenwerking tussen scholen, GGD, huisartsen en andere zorginstellingen is essentieel om kinderen te ondersteunen bij hun groei.

Conclusie

Het opvoeden van kinderen is een complex proces dat zowel ouders als scholen aandacht en ondersteuning vereist. Het project “Opvoeden en loslaten” helpt ouders en kinderen om met tegenslagen om te gaan en zelfstandiger te worden. De GGD biedt informatie, hulp en ondersteuning aan bij opvoedproblemen. De scholen werken samen met de GGD om kinderen te ondersteunen bij hun groei. Ouders moeten leren om te lachen met de hobbels die hun kinderen tegenkomen, en leren om te leren loslaten. Door samenwerking tussen ouders, scholen en de GGD kunnen kinderen beter opgroeien en zichzelf vertrouwen opbouwen.

Bronnen

1. Opvoeden en loslaten: “laagdrempelig is alles bespreekbaar”
2. GroeiGids: Betrouwbare informatie over opgroeien en opvoeden
3. Meertalig opgroeien: geef vluchtelingenkinderen de tijd
4. Jeugdgezondheidszorg: kind en opvoeden
5. Mundo
6. Opvoeden en opgroeien - Wat kunt u zelf regelen en doen?
7. Mundo2
8. Informatie over opvoeden en opgroeien
9. Mundoxxx
10. GroeiGids: Betrouwbare informatie over opgroeien en opvoeden
11. Vraag hulp bij opvoeden en opgroeien
12. Mijn Kinddossier: informatie over de gezondheid, ontwikkeling, groei en opvoeding van je kind