Genderneutrale opvoeding: voordelen en uitdagingen

In de hedendaagse maatschappij wordt steeds vaker gesproken over genderneutrale opvoeding. Dit concept betekent dat kinderen niet op basis van hun geslacht bepaald worden in hun gedrag, voorkeuren of mogelijke toekomstige beroepen. In plaats daarvan worden ze aangemoedigd om zichzelf te ontwikkelen zonder traditionele genderrollen te volgen. In dit artikel worden de voordelen van genderneutrale opvoeding besproken, evenals de mogelijke uitdagingen en de invloed van de omgeving op het gedrag van kinderen. De informatie is gebaseerd op gegevens uit verschillende bronnen, waaronder onderzoeken, artikelen en commentaren van deskundigen.

Voordelen van genderneutrale opvoeding

Een van de belangrijkste voordelen van genderneutrale opvoeding is dat het kinderen helpt om zichzelf te accepteren en te respecteren, ongeacht hun genderidentiteit. Door kinderen te laten zien dat gender geen beperking is, kunnen ze zichzelf ontwikkelen tot volwassenen die openstaan voor diversiteit en inclusie. Bovendien kan genderneutrale opvoeding bijdragen aan het verminderen van gendergerelateerd geweld en discriminatie. Dit is een van de redenen waarom veel voorstanders van genderneutrale opvoeding denken dat het een positief effect heeft op de maatschappelijke ontwikkeling.

Onderzoek wijst uit dat kinderen die worden opgevoed zonder genderstereotypen zich beter kunnen concentreren en meer creativiteit en verbeeldingskracht hebben. Ze hebben ook minder kans om zich geïntimideerd te voelen door de genderrollen die hen worden opgelegd, waardoor hun zelfvertrouwen wordt versterkt. Daarnaast blijkt dat kinderen die in een genderneutrale omgeving opgroeien niet vaker in de war zijn over hun genderidentiteit dan kinderen op reguliere scholen. Ze zijn niet minder geneigd om het gender van een ander persoon op te merken, maar scoren alleen lager op een maatstaf voor genderstereotypering.

Een ander voordeel van genderneutrale opvoeding is dat het kinderen helpt om zichzelf te ontdekken en hun eigen identiteit te ontwikkelen. Door de keuzevrijheid die je aan je kindje geeft, kan je kind ontdekken wie hij of zij echt is. Dit kan leiden tot meer zelfvertrouwen, creativiteit en openheid. Ook kan het helpen bij het ontwikkelen van een bredere visie op de wereld, waardoor kinderen beter kunnen omgaan met verschillen en ongelijkheden.

Uitdagingen en tegengeluiden

Hoewel genderneutrale opvoeding veel voordelen heeft, zijn er ook uitdagingen. Er zit geen (bekend) nadeel aan genderneutrale opvoeding. Wel is er een tegengeluid omdat er nu eenmaal biologische verschillen zijn tussen jongens en meisjes. Daardoor zouden kinderen verward kunnen raken. Ook is er een beperkte mate van openheid in de samenleving. Traditionele rollen zijn nog steeds zichtbaar in de maatschappij, waardoor veel mensen nog steeds aan de traditionele rollen vasthouden. Dit kan leiden tot ongemak bij familieleden of andere betrokkenen.

Bijvoorbeeld, sommige ouders zouden kunnen zeggen dat het onnatuurlijk is om kinderen te laten kiezen wat ze willen dragen, spelen of doen. Er is ook het argument dat kinderen als jongen of meisje geboren worden en dat het niet mogelijk is om dit te veranderen. Daarnaast wordt er ook gesproken over het feit dat het een vorm van indoctrinatie kan zijn, waarbij kinderen worden opgeleid om bepaalde gedragsnormen aan te nemen.

Invloed van de omgeving

De verschillen tussen mannen en vrouwen, en welk gedrag je daarbij hoort te tonen, worden voor een groot deel door de omgeving ingegeven. Bijvoorbeeld, we geven een meisje eerder een pop voor haar verjaardag dan een auto, en bij een jongen net andersom. Tegen een meisje zeggen we: ‘wat zie je er mooi uit’, tegen een jongen eerder: ‘wat zie je er stoer uit’. In een genderneutrale opvoeding gaat men ervan uit dat je hiermee kinderen beperkt in het ontwikkelen van eigen voorkeuren en een eigen persoonlijkheid. Door te focussen op het geslacht ligt er ongemerkt al een heleboel vast.

Ouders die hun kinderen genderneutraal opvoeden, laten hen dus volledig vrij in hun keuzes voor speelgoed, kleding of toekomstdromen. Zij maken daarbij geen onderscheid tussen de seksen. Dit kan leiden tot een bredere visie op de wereld, waarbij kinderen beter kunnen omgaan met verschillen en ongelijkheden.

Voorbeelden van genderneutrale opvoeding

In Zweden is genderneutrale opvoeding al veel gangbaan. Bijvoorbeeld, op Zweedse kleuterscholen worden de kinderen niet met ‘hem’ of ‘haar’ aangesproken. Al het speelgoed ligt naast elkaar en alle kinderen mogen pakken wat ze willen. Het gaat deze scholen erom dat de kinderen alles mogen kiezen, ook wat buiten hun verwachtte rol als meisje of jongetje ligt.

In Frankrijk doen zo’n zeshonderd klassen van basisscholen en kleuterscholen mee aan een onderwijsprogramma ‘ABCD de légalité’ waarbij de nadruk ligt op de gelijkheid tussen mannen en vrouwen. De makers van het programma hopen op deze manier homofobie en seksisme voor te zijn en kinderen te laten zien dat alle opties open liggen.

In het Verenigd Koninkrijk zijn er al scholen met genderneutrale schooluniformen, waarbij zowel meisjes als jongens rokken en broeken kunnen dragen. Ook in Zweden zijn er steeds meer genderneutrale scholen en -toiletten. Onderzoek toont aan dat kinderen op deze scholen minder last hebben van vooroordelen en stereotypering. Zij spelen ook gemakkelijker met kinderen van het andere geslacht.

Tips voor een genderneutrale opvoeding

Er zijn verschillende tips die je kunt volgen om een genderneutrale opvoeding te realiseren. Bijvoorbeeld:

• Laat je kind zelf kleren kiezen. Shop niet alleen maar op de meisjes- of jongensafdeling, maar geef je kind de vrijheid om zelf kleren te kiezen. Grote kans dat je kindje aankleden leuker gaat vinden, omdat de kleren zelf uitgekozen zijn.
• Geef je kind een brede keuze aan speelgoed. Geef je kind een ruime mogelijkheid om te kiezen waarmee hij of zij speelt, van bouwspeelgoed tot theeservies. Zo moedig je je kind aan om te ontdekken wat voor verschillende dingen er zijn.
• Let op (kinder)boeken. In voorlees- of kinderboeken zijn de traditionele rollen soms nog erg aanwezig. Kies daarom voor genderneutrale boekjes met meer verschillende verhalen. Vooral boekjes over dieren zijn vaak genderneutraal en leuk voor je kleine.

Conclusie

Genderneutrale opvoeding biedt veel voordelen, waaronder het versterken van zelfvertrouwen, creativiteit en openheid. Het helpt kinderen om zichzelf te ontwikkelen zonder traditionele genderrollen te volgen. Bovendien kan het bijdragen aan het verminderen van gendergerelateerd geweld en discriminatie. Hoewel er ook uitdagingen zijn, zoals de biologische verschillen tussen jongens en meisjes en de traditionele rollen in de samenleving, is het belangrijk om kinderen de vrijheid te geven om zichzelf te ontwikkelen. Door de invloed van de omgeving te erkennen en te werken aan een meer inclusieve maatschappij, kunnen we een betere toekomst voor kinderen bouwen.

Bronnen

1. https://www.24baby.nl/baby/gezin-opvoeden/genderneutraal-opvoeden/
2. https://bureaugelijkebehandeling.nl/project/blog-claire-laat-kinderen-lekker-kind-zijn/
3. https://www.vice.com/nl/article/de-voordelen-en-uitdagingen-van-genderneutraal-opvoeden/
4. https://partou.nl/actueel/genderneutraal-opvoeden-wat-dat-nu-eigenlijk/
5. https://mens-en-samenleving.infonu.nl/pedagogiek/129284-voor-en-tegenstanders-over-genderneutraal-opvoeden.html
6. https://www.universiteitleiden.nl/in-de-media/2022/05/lotte-van-der-pol-in-ouders-van-nu-over-genderneutraal-opvoeden