Omgaan met pubergedrag: Tips en aanpak voor ouders
juli 6, 2025
Genderneutrale opvoeding is een concept dat steeds vaker in het debat komt, met zowel voor- als tegenstanders. Het gaat hierbij om het benaderen van kinderen zonder hen te labelen als ‘jongen’ of ‘meisje’, maar ze als individuen te zien. In dit artikel worden de argumenten van zowel voor- als tegenstanders van genderneutrale opvoeding besproken, aangevuld met voorbeelden en analyse van de betrokken bronnen.
In meerdere bronnen wordt duidelijk gemaakt dat de discussie over genderneutrale opvoeding veelzijdig is. Voorstanders van deze vorm van opvoeding zeggen dat het helpt bij het bevorderen van gelijkwaardigheid tussen mannen en vrouwen. Zo wordt in een bron genoemd dat genderneutrale opvoeding niet inhoudt dat jongens en meisjes worden omgevormd, maar juist de erkenning van verschillen tussen man en vrouw. Dit betekent dat kinderen niet worden beïnvloed door stereotyperende gedragspatronen.
Voorbeelden van dergelijke opvoeding zijn te vinden in landen als Frankrijk en Zweden. In Frankrijk wordt er bijvoorbeeld gewerkt aan een onderwijsprogramma dat gericht is op gelijkheid tussen mannen en vrouwen. In Zweden wordt er op crèches en scholen gebruikgemaakt van genderexperts, die helpen bij het vermijden van stereotypen. Ook is er in Zweden een sekseneutrale speelgoedcatalogus van TOP-TOY, waarin geen stereotypen meer worden gebruikt.
Tegenstanders van genderneutrale opvoeding stellen dat deze vorm van opvoeding tegennatuurlijk is. Ze zien het als een vorm van indoctrinatie, waarbij kinderen worden beïnvloed door een nieuwe maatschappelijke norm. Bovendien geloven sommige tegenstanders dat rolpatronen door de eeuwen heen zijn gevormd door signalen die kinderen zelf hebben uitgezonden. Ze zien geen behoefte aan een nieuwe norm en denken dat kinderen op een natuurlijke manier moeten worden opgevoed.
In de bronnen wordt ook aandacht besteed aan de invloed van schoolboeken en media op kinderen. Er wordt gezegd dat veel schoolboeken nog steeds stereotyperend zijn, wat negatieve gevolgen kan hebben voor kinderen. Zo wordt in een onderzoek van de universiteit van Virginia aangetoond dat rolbevestigende schoolboeken kinderen kunnen beïnvloeden. Dit is ook een reden waarom er in Nederland nog geen kinderopvanglocaties en scholen zijn waarin kinderen sekseneutraal worden opgevoed, zo stelt een hoogleraar.
Op televisie worden de typische meisjes- en jongens-rollen in de reclames er 24 uur per dag min of meer ingestampt. Dit kan leiden tot een beperking van ontwikkelingsmogelijkheden voor meisjes die niet in de traditionele rol passen. Daarom is het belangrijk om tegenwicht te bieden door sekseneutrale (genderneutrale) opvoedplekken.
Een ander aspect dat in de bronnen wordt genoemd, is de invloed van kleding en speelgoed op het gedrag van kinderen. De HEMA heeft bijvoorbeeld besloten om kinderkleding genderneutraal te maken. Er wordt geen onderscheid gemaakt tussen jongens en meisjes, en alle kleding wordt gewoon bij elkaar gehangen. Dit is een poging om kinderen de ruimte te geven om te kiezen voor wat hen het best bevalt, zonder dat ze worden beïnvloed door traditionele geslachtstypen.
In Zweden wordt er ook gewerkt aan een sekseneutrale speelgoedcatalogus. Hierin worden geen clichés over geslachtstypen gebruikt, maar juist gezien hoe kinderen in het echte leven spelen. Zo zijn er beelden van meisjes met auto’s en jongens met poppen, wat helpt bij het verwijderen van stereotyperende gedragspatronen.
In de bronnen wordt ook aandacht besteed aan de rol van opvoeders en het onderwijs. In Zweden worden opvoeders van kinderdagverblijven aangemoedigd om genderstudies te volgen, zodat ze beter kunnen omgaan met de complexiteit van genderneutrale opvoeding. Bovendien wordt er in de bronnen gesproken over het gemengd bewegen van jongens en meisjes, wat een belangrijk onderdeel is van de opvoeding.
In het verleden was het bewegingsonderwijs gericht op het accentueren van de vrouwelijke of mannelijke eigenschappen van leerlingen. Nu is het doel van het onderwijs om gelijkwaardigheid te bevorderen, wat ook een rol speelt in de genderneutrale opvoeding.
Genderneutrale opvoeding is een complex onderwerp dat veelzijdig is. Voorstanders zeggen dat het helpt bij het bevorderen van gelijkwaardigheid tussen mannen en vrouwen, terwijl tegenstanders het als tegennatuurlijk en indoctrinerend zien. De invloed van schoolboeken, media, kleding en speelgoed op het gedrag van kinderen is belangrijk om in de gaten te houden. Bovendien is de rol van opvoeders en het onderwijs cruciaal bij de uitvoering van deze vorm van opvoeding.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet