Gezondheid en ontwikkeling van kinderen van 4 tot 12 jaar: Richtlijnen en ondersteuning via de GGD Groningen
juli 6, 2025
Genderneutraal opvoeden is een opkomende trend in de jeugdopvang en onderwijs, met als doel om kinderen te leren dat geslacht niet bepalend is voor hun gedrag, interesses of mogelijkheden. De aanpak houdt in dat kinderen niet worden aangesproken op basis van hun geslacht, maar als individuen worden behandeld. In dit artikel worden de belangrijkste argumenten van zowel voor- als tegenstanders van genderneutraal opvoeden besproken, gebaseerd op de informatie uit de opgeleverde bronnen.
De discussie over genderneutraal opvoeden heeft in veel landen, waaronder Nederland en Zweden, veel aandacht gekregen. Voorstanders van deze aanpak menen dat het helpt bij het verminderen van stereotypen en het bevorderen van gelijkwaardigheid tussen mannen en vrouwen. Tegenstanders houden echter het tegengestelde in: ze menen dat genderneutraal opvoeden een vorm van onnatuurlijke indoctrinatie is die de natuurlijke ontwikkeling van kinderen beïnvloedt.
Voorstanders van genderneutraal opvoeden stellen dat kinderen in een omgeving opgroeien waarin ze vrij zijn om te kiezen wat hen bevalt, zonder dat hun keuzes worden beïnvloed door traditionele genderrollen. Ze zien dit als een manier om kinderen te leren dat er meer is dan alleen ‘jongen’ of ‘meisje’. Zo stelt de Zweedse crèche Egalia dat kinderen niet worden aangesproken als ‘jongens’ of ‘meisjes’, maar als ‘vrienden’ of ‘kinderen’. Er wordt geen onderscheid gemaakt tussen speelgoed dat voor jongens of meisjes is bedoeld, en er wordt gekeken naar activiteiten en boeken die geen genderstereotypen bevorderen.
Een ander voordeel dat wordt genoemd, is dat kinderen die in een genderneutrale omgeving opgroeien, minder geneigd zijn om hun eigen geslacht te markeren. Dit blijkt uit onderzoek dat wijst op een lagere score op een maatstaf voor genderstereotypen. Daarnaast worden kinderen in dergelijke omgevingen geacht om vaker met kinderen van een ander geslacht te spelen, waardoor ze zich beter kunnen mengen met verschillende groepen.
Tegenstanders van genderneutraal opvoeden menen dat het idee van een ‘genderneutrale’ opvoeding tegen de natuur ingaat. Ze beweren dat er biologische verschillen zijn tussen jongens en meisjes, en dat het opvoeden in overeenstemming met deze natuurlijke verschillen belangrijk is. Volgens hen is het onnatuurlijk om kinderen te beïnvloeden met het idee dat ze een keuze kunnen maken tussen verschillende genderrollen, omdat ze zich spontaan ontwikkelen tot ‘echte’ jongens of ‘echte’ meisjes.
Er wordt ook gezegd dat het opvoeden van kinderen in overeenstemming met traditionele normen hen helpt om zich beter te kunnen oriënteren in de maatschappij. Sommige tegenstanders zien genderneutraal opvoeden als een vorm van politieke indoctrinatie, waarin kinderen worden opgeleid om bepaalde waarden aan te nemen, in plaats van hun eigen keuzes te maken.
De discussie over genderneutraal opvoeden wordt beïnvloed door de maatschappelijke normen en verwachtingen. In landen zoals Zweden, waar het idee van gelijkwaardigheid tussen mannen en vrouwen al lang op de agenda staat, is genderneutraal opvoeden een alledaagse praktijk geworden. In Nederland is de discussie juist opkomend, en zijn er veel kritische reacties geweest op het idee van genderneutrale opvoeding.
Een van de belangrijkste redenen waarom sommige ouders en onderwijsers zich zorgen maken over genderneutraal opvoeden, is de invloed van de samenleving. In veel gevallen worden kinderen blootgesteld aan sterke genderstereotypen via de media, speelgoed en school. Daardoor is het moeilijk om kinderen volledig vrij te laten kiezen in hun gedrag en interesses.
Ouders spelen een cruciale rol in het opvoeden van kinderen. Sommige ouders zijn enthousiast over het idee van genderneutraal opvoeden, terwijl anderen het juist onnatuurlijk vinden. Volgens een onderzoek uit 2017 scoren kinderen die in een genderneutrale omgeving opgroeien, lager op een maatstaf voor genderstereotypen. Dit suggereert dat kinderen die in dergelijke omgevingen opgroeien, minder geneigd zijn om hun keuzes te bepalen op basis van traditionele genderrollen.
Een andere factor is de reactie van de omgeving. Sommige ouders melden dat hun familie en vrienden het idee van genderneutraal opvoeden moeilijk vinden of zelfs als extreem beschouwen. Dit kan leiden tot emotionele spanningen en onzekerheid bij ouders die deze aanpak willen volgen.
De discussie over genderneutraal opvoeden blijft actueel, en het idee is in veel landen in opkomst. In Zweden zijn er al diverse genderneutrale scholen en crèches, en wordt er steeds meer aandacht besteed aan het opvoeden van kinderen zonder te werken met traditionele genderrollen. In Nederland is het idee van genderneutraal opvoeden nog niet zo gangbaar, maar er is wel veel aandacht voor het thema, en er worden steeds meer onderzoeken gedaan naar de invloed van deze aanpak op kinderen.
Genderneutraal opvoeden is een complex onderwerp dat zowel voor- als tegenstanders heeft. Voorstanders zien het als een manier om kinderen te leren dat er meer is dan alleen ‘jongen’ of ‘meisje’, en dat ze vrij mogen kiezen wat hen bevalt. Tegenstanders houden echter het tegengestelde in: ze menen dat het opvoeden van kinderen in overeenstemming met traditionele normen belangrijk is, en dat het idee van genderneutraliteit onnatuurlijk is.
De discussie over genderneutraal opvoeden is in veel landen in opkomst, en het idee wordt steeds vaker onderzoekt en gepraktiseerd. De invloed van de samenleving, de rol van ouders en de beschikbaarheid van onderzoeken zijn belangrijke factoren die bepalen of en hoe deze aanpak wordt gevolgd.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet