Genderneutraal opvoeden: Een kwestie van keuze of noodzaak?

In de huidige maatschappelijke discussie over opvoeding en gender wordt steeds vaker gesproken over genderneutrale opvoeding. Dit begrip staat centraal in verschillende bronnen, waaronder documentaires, seminars en programma’s zoals Nadia en Me Jane, You Tarzan? De kern van deze opvoeding ligt in het vermijden van traditionele geslachtsgestereotyperingen en het bieden van ruimte aan kinderen om hun eigen identiteit te ontdekken. In dit artikel wordt uitgelegd wat genderneutraal opvoeden inhoudt, hoe het in de praktijk wordt toegepast en waarom het een belangrijk onderwerp is in de huidige opvoedingsdiscussie.

Wat betekent genderneutraal opvoeden?

Genderneutraal opvoeden houdt in dat kinderen niet worden beïnvloed door traditionele geslachtsgestereotyperingen. In plaats van te kiezen voor bepaalde speelgoederen, kleuren of activiteiten op basis van hun geslacht, worden kinderen aangesproken op een manier die geen voorkeur heeft voor een bepaald geslacht. Bijvoorbeeld, in het Zweedse kinderdagverblijf Egalia worden kinderen niet aangesproken als ‘jongens’ en ‘meisjes’, maar als ‘vrienden’ of ‘personen’. Dit is een poging om kinderen te laten kiezen wat ze willen doen, zonder dat hun keuzes beïnvloed worden door maatschappelijke verwachtingen.

In de documentaire N for Neutral wordt gesproken over de invloed van deze opvoeding op het gedrag en de ontwikkeling van kinderen. In Zweden wordt er al jaren geëxperimenteerd met een opvoeding waarin het verschil tussen mannelijk en vrouwelijk geen rol speelt. Dit leidt ertoe dat kinderen zich vrijer kunnen ontwikkelen zonder te worden beperkt door traditionele rollen.

Hoe wordt genderneutrale opvoeding toegepast?

In de praktijk zien we dat genderneutrale opvoeding wordt toegepast in verschillende vormen. Bijvoorbeeld, in kinderdagverblijven worden speelgoederen niet ingedeeld op basis van geslacht. In plaats van een ‘huishoek’ en een ‘bouwhoek’, wordt gespeeld met een mix van speelgoederen, zodat kinderen zich niet beperkt voelen tot bepaalde activiteiten. Ook wordt er gekeken naar de boeken die worden gebruikt. Er wordt geprobeerd boeken te selecteren die geen traditionele stereotypen bevatten.

In het programma Nadia werd gesproken over het opvoeden van kinderen op een manier die geen onderscheid maakt tussen jongens en meisjes. Ouders zoals Gaia en Michele vertellen dat ze hun kinderen niet als ‘zoon’ of ‘dochter’ aanspreken, maar als ‘die’ of ‘hen’. Ze proberen te zorgen dat hun kinderen tegengestelde taken en activiteiten leren, zodat ze zich kunnen ontwikkelen zonder beperkt te worden door geslachtsrollen. Zo leren jongens meer zorgzame taken en meisjes meer agressieve activiteiten.

Wat zegt de wetenschap hierover?

In het seminar Genderneutrale opvoeding en educatie in de opvang en het onderwijs van het jonge kind wordt onderzocht op welke manier kinderen opvoeding en ontwikkeling kunnen krijgen zonder beïnvloed te worden door geslachtsgestereotyperingen. De spreker Lotta Rajalin uit Stockholm benadrukt dat het belangrijk is om onbewust gebruik te maken van genderstereotypering. Ze stelt de vraag of we ons hier wel van bewust zijn en hoe we hier dan mee om kunnen gaan. Ook wordt er gesproken over hoe ouders hierbij kunnen worden betrokken, zodat ze ook thuis een genderneutrale opvoeding kunnen volgen.

De wetenschapper Marleen Groeneveld uit Leiden onderzoekt de invloed van opvoeding op jongens en meisjes. Ze onderzoekt hoe kinderen zich ontwikkelen in een omgeving waarin ze niet worden beïnvloed door traditionele geslachtsgestereotyperingen. Ze benadrukt dat het belangrijk is om de keuzes van kinderen te respecteren, zodat ze zich vrij kunnen ontwikkelen.

Wat zeggen ouders en kijkers?

De opvattingen over genderneutrale opvoeding zijn verdeeld. In het programma Nadia kregen de gasten veel reacties van kijkers, die zowel positief als negatief over deze vorm van opvoeding stonden. Sommige kijkers zeggen dat het een goed idee is om kinderen te laten kiezen wat ze willen, zonder dat hun keuzes beïnvloed worden door traditionele rollen. Anderen zien het als een te veelzeggende aanpak, die kinderen kan beïnvloeden op een manier die niet goed is.

In de discussie over genderneutrale opvoeding blijkt dat het moeilijk is om een algemeen standpunt te vatten. Sommige ouders denken dat het belangrijk is dat kinderen zich kunnen ontwikkelen zonder beperkt te worden door geslachtsgestereotyperingen. Anderen zien het als een vorm van invloed op de ontwikkeling van kinderen, die op een bepaalde manier kan leiden tot problemen.

Wat zegt de maatschappij?

De maatschappij heeft zich in het verleden sterk beïnvloed door traditionele geslachtsgestereotyperingen. In veel landen wordt er nog steeds gewerkt aan het aanpassen van deze normen, zodat kinderen zich kunnen ontwikkelen zonder beperkt te worden door hun geslacht. In Zweden wordt er al jaren geëxperimenteerd met een opvoeding waarin het verschil tussen mannelijk en vrouwelijk geen rol speelt. Dit leidt ertoe dat kinderen zich vrijer kunnen ontwikkelen zonder beperkt te worden door traditionele rollen.

In Nederland is de discussie over genderneutrale opvoeding steeds sterker geworden. In veel scholen en kinderdagverblijven wordt er al geëxperimenteerd met een opvoeding waarin het verschil tussen jongens en meisjes geen rol speelt. Dit leidt ertoe dat kinderen zich vrijer kunnen ontwikkelen zonder beperkt te worden door traditionele rollen.

Conclusie

Genderneutraal opvoeden is een vorm van opvoeding waarbij kinderen niet worden beïnvloed door traditionele geslachtsgestereotyperingen. In plaats van te kiezen voor bepaalde activiteiten op basis van hun geslacht, worden kinderen aangesproken op een manier die geen voorkeur heeft voor een bepaald geslacht. Dit is een poging om kinderen te laten kiezen wat ze willen doen, zonder dat hun keuzes beïnvloed worden door maatschappelijke verwachtingen.

In de praktijk zien we dat genderneutrale opvoeding wordt toegepast in verschillende vormen. In kinderdagverblijven worden speelgoederen niet ingedeeld op basis van geslacht. Ook wordt er gekeken naar de boeken die worden gebruikt. Er wordt geprobeerd boeken te selecteren die geen traditionele stereotypen bevatten.

De wetenschap onderzoekt de invloed van opvoeding op jongens en meisjes. Het is belangrijk om de keuzes van kinderen te respecteren, zodat ze zich vrij kunnen ontwikkelen. De opvattingen over genderneutrale opvoeding zijn verdeeld, maar het is duidelijk dat het een belangrijk onderwerp is in de huidige opvoedingsdiscussie.

Bronnen

1. Genderneutrale opvoeding en educatie in de opvang en het onderwijs van het jonge kind
2. Ouders die hun kinderen genderneutraal opvoeden in Nadia
3. Gender
4. 2Doc Reports: Maker van morgen: Sterre de Jong
5. N for Neutral
6. De genderfilosoof: Me Jane, You Tarzan?
7. Moeten we kinderen genderneutraal opvoeden?
8. Hoe ontstaat typisch mannelijk en vrouwelijk gedrag?
9. Physical map of Russia
10. Map of countries
11. Map of Russia
12. Russia-Ukraine map
13. Nadia - Complete afleveringen