Genderneutraal opvoeden: Wat is het en wat zijn de voordelen?

Inleiding

Genderneutraal opvoeden is een opvoedstijl waarbij ouders proberen geen onderscheid te maken tussen jongens en meisjes, zodat kinderen zichzelf kunnen ontwikkelen zonder beperkingen door traditionele geslachtrollen. Dit betekent dat kinderen vrij zijn om te kiezen welke speelgoederen, kleding en activiteiten ze willen. De term ‘genderneutraal’ verwijst naar het vermijden van stereotypen en het aanbieden van keuzes die niet gericht zijn op het geslacht van het kind. In dit artikel worden de kernprincipes, voordelen, uitdagingen en praktische tips voor genderneutraal opvoeden behandeld, gebaseerd op informatie uit verschillende bronnen.

Wat is genderneutraal opvoeden?

Genderneutraal opvoeden houdt in dat ouders proberen geen onderscheid te maken tussen jongens en meisjes, zodat kinderen zichzelf kunnen ontwikkelen zonder beperkingen door traditionele geslachtrollen. Volgens de Dikke Van Dale betekent genderneutraal: ‘geen onderscheid makend tussen de seksen en de daaraan toegeschreven eigenschappen, gedragingen en voorkeuren’. Dit houdt in dat kinderen vrij zijn om te kiezen welke speelgoederen, kleding en activiteiten ze willen. Bijvoorbeeld: een jongen kan spelen met poppen en een meisje kan spelen met auto’s. Het gaat er niet om om mannelijkheid of vrouwelijkheid uit te sluiten, maar om kinderen de ruimte te geven om hun eigen voorkeuren te ontdekken.

Verschil tussen geslacht en gender

Een belangrijk onderscheid in het begrip genderneutraal opvoeden is het verschil tussen geslacht en gender. Het geslacht wordt bepaald door het lichaam, terwijl gender betrekking heeft op hoe iemand zich voelt. Een kind kan bijvoorbeeld het lichaam hebben van een jongen, maar zich geen jongen voelen. Hierdoor is het belangrijk om niet alleen te kijken naar het lichaam, maar ook naar hoe een kind zich zelf ervaart. Genderneutraal opvoeden houdt dus in dat ouders proberen geen voorbeschrijvingen te geven over hoe een kind zich moet gedragen, maar juist ruimte geven om zichzelf te ontwikkelen.

Voordelen van genderneutraal opvoeden

Genderneutraal opvoeden heeft verschillende voordelen voor de ontwikkeling van een kind. Eén van de voordelen is dat kinderen meer zelfvertrouwen krijgen. Door de keuzevrijheid die ouders bieden, kan een kind ontdekken wie het echt is. Dit helpt het kind om sterker in de schoenen te staan. Daarnaast leert het kind de traditionele rollen uitdagen. Bijvoorbeeld: een meisje kan leren dat ze ook met auto’s kan spelen, terwijl een jongen kan leren dat hij ook kan koken. Dit helpt het kind om een breder perspectief te krijgen op de wereld.

Een ander voordeel is dat kinderen creatiever worden. Door veel vrijheid te geven, kan een kind vrijer de wereld ontdekken. De gedachten van het kind worden niet geremd door het traditionele beeld van man en vrouw. Dit kan zorgen voor bredere interesses en een grotere fantasie. Daarnaast voelt het kind zich geaccepteerd. Door te leren dat alle keuzes goed zijn, voelt het kind zich extra geliefd. Daarnaast wordt het kind open-minded. Dit betekent dat het kind meer met een open blik naar de wereld kan kijken, waardoor het ook meer open en accepterend naar anderen staat.

Uitdagingen bij genderneutraal opvoeden

Hoewel genderneutraal opvoeden veel voordelen heeft, zijn er ook uitdagingen. Eén van de uitdagingen is dat er een tegengeluid is vanwege de biologische verschillen tussen jongens en meisjes. Daardoor kunnen kinderen verward raken. Bovendien zijn traditionele rollen in de maatschappij nog steeds aanwezig. Ook in de media komen stereotypes voor. Veel mensen houden zich nog aan de traditionele rollen, waardoor zij minder open kunnen staan voor genderneutraal opvoeden. Ouders kunnen dus te maken krijgen met familieleden die moeite hebben met een genderneutrale opvoedstijl. Het is daarom belangrijk om deze familieleden rustig uit te leggen waarom je voor deze opvoedstijl hebt gekozen.

Hoe voed je je kind genderneutraal op?

Er zijn verschillende manieren om je kind genderneutraal op te voeden. Een van de belangrijkste dingen is om een breed aanbod in speelgoed te bieden. Dit betekent dat je niet alleen poppen en prinsessenkleding voor meisjes aanbiedt, maar ook blokken, auto’s en andere speelgoederen voor jongens. Hierdoor kan je kind ontdekken waar het goed in is, zonder een onderscheid te maken in wat volgens de stereotypering zou horen bij het geslacht.

Een andere tip is om je kind te laten kiezen wat het wil dragen. In plaats van alleen maar op de meisjes- of jongensafdeling te shoppen, kun je je kind de vrijheid geven om zelf kleren te kiezen. Dit kan helpen bij het ontwikkelen van een eigen stijl en zelfvertrouwen. Daarnaast is het belangrijk om te letten op het taalgebruik. Probeer erop te letten dat je geen stereotiepe taal gebruikt. Gebruik geen stereotypes zoals ‘stoer’ alleen voor jongetjes en ‘lief’ alleen voor meisjes. Leer je kind liever dat iedereen lief, zorgzaam, stoer en sterk kan zijn.

Genderneutraal opvoeden in de praktijk

In sommige landen is genderneutraal opvoeden al veel gangbaan. Bijvoorbeeld in Zweden zijn er al meerdere kleuterscholen die helemaal genderneutraal zijn. Op deze scholen worden de kinderen niet met ‘hem’ of ‘haar’ aangesproken. Al het speelgoed ligt naast elkaar en alle kinderen mogen pakken wat ze willen. Het doel van deze scholen is dat de kinderen alles mogen kiezen, ook wat buiten hun verwachtte rol als meisje of jongetje ligt.

In Nederland is het genderneutraal opvoeden nog een relatief nieuw begrip, maar het wordt steeds vaker onderwerp van gesprek. Ouders en onderwijsinstellingen beginnen zich bewuster te worden van het effect wat genderstereotypen kunnen hebben op kinderen. Kinderen hebben vaak de neiging om te voldoen aan de (on)uitgesproken verwachtingen waarmee ze opgevoed worden. Bij een genderneutrale benadering zijn er geen opgelegde verwachtingen. Kinderen kunnen op basis van hun eigen voorkeuren en autonomie hun identiteit ontwikkelen.

Kritiek op genderneutraal opvoeden

Er zijn ook kritiek op genderneutraal opvoeden. Sommige wetenschappers stellen dat er een natuurlijk verschil is tussen jongens en meisjes, een verschil dat diepgeworteld zit in de hersenen. Genderneutraal opvoeden zou daarom tegen de natuur van kinderen ingaan, en daarom niet mogelijk zijn. Daarnaast zijn er ook mensen die stellen dat de huidige samenleving zodanig gescheiden is op basis van geslacht, dat het haast onmogelijk is om kinderen daarin op te voeden in een soort ‘middenweg’.

Conclusie

Genderneutraal opvoeden is een opvoedstijl waarbij ouders proberen geen onderscheid te maken tussen jongens en meisjes, zodat kinderen zichzelf kunnen ontwikkelen zonder beperkingen door traditionele geslachtrollen. Dit betekent dat kinderen vrij zijn om te kiezen welke speelgoederen, kleding en activiteiten ze willen. De voordelen van genderneutraal opvoeden zijn onder meer dat kinderen meer zelfvertrouwen krijgen, de traditionele rollen uitdagen, creatiever worden, zich geaccepteerd voelen en open-minded zijn. Ondanks de voordelen zijn er ook uitdagingen, zoals het feit dat er een tegengeluid is vanwege de biologische verschillen tussen jongens en meisjes. Het is belangrijk om te weten dat het genderneutraal opvoeden een keuze is die op maat gemaakt kan worden, en dat het niet altijd nodig is om volledig te kiezen voor een genderneutrale opvoeding.

Bronnen

1. Genderneutraal opvoeden: wat is dat precies?
2. Opvoedtip: genderneutraal opvoeden
3. Genderneutraal opvoeden: hoe pak je het aan?
4. Genderneutraal opvoeden: wat is dat precies?
5. Genderneutraal opvoeden: wat is het?
6. Lotte van der Pol in Ouders van Nu over genderneutraal opvoeden
7. Genderneutraal opvoeden voor ons vanzelfsprekend
8. Genderneutraal opvoeden