Fouten bij het positief opvoeden: wat ouders moeten vermijden

De opvoeding van kinderen is een complex proces dat veel geduld, inzicht en overleg vereist. In de afgelopen jaren is de term “positief opvoeden” steeds vaker in omloop geraakt, met name door programma’s zoals Triple P (Positive Parenting Program). Deze aanpak richt zich op het stimuleren van positief gedrag, het geven van aandacht aan kinderen en het aanleren van gedragsregels. Hoewel positief opvoeden veel voordelen heeft, zijn er ook bepaalde fouten die ouders vaak maken, waardoor de methode niet altijd effectief is. In dit artikel bespreiden we deze veelvoorkomende fouten, gebaseerd op de informatie uit de bronnen, en geven we inzicht in hoe je deze kunt vermijden.

Wat is positief opvoeden?

Positief opvoeden is een opvoedingsstijl die gericht is op het stimuleren van positief gedrag bij kinderen door middel van beloningen, aandacht en positieve interacties. Het doel is om kinderen te leren om te gaan met hun emoties, hun gedrag te bepalen en een gezonde ouder-kinderrelatie op te bouwen. Het programma Triple P, dat in Nederland sinds 2004 wordt toegepast, is een van de bekendste vormen van positief opvoeden. Het is wetenschappelijk onderbouwd en heeft aangetoond dat het helpt bij het verminderen van gedragsproblemen en het versterken van de band tussen ouder en kind.

De kern van positief opvoeden ligt bij het geven van aandacht aan gewenst gedrag, het benoemen van emoties en het stellen van duidelijke grenzen. Daarnaast wordt er aandacht besteed aan het ontwikkelen van zelfvertrouwen en het leren omgaan met frustratie. De nadruk ligt op het stimuleren van het kind in plaats van op het bestraffen van ongewenst gedrag.

Veelvoorkomende fouten bij positief opvoeden

Hoewel positief opvoeden veel voordelen heeft, zijn er bepaalde fouten die ouders vaak maken, waardoor de methode minder effectief kan zijn. Hieronder geven we een overzicht van de meest voorkomende fouten en hoe je deze kunt vermijden.

1. Te veel belonen

Een veelvoorkomende fout is het te vaak belonen van gewenst gedrag. In de bronnen wordt aangegeven dat het belonen van kinderen in veel gevallen leidt tot een soort “beloningsverslaving”. Een kind dat regelmatig beloond wordt, leert mogelijk niet meer om te gaan met frustratie of om te leren dat niet alles wat hij doet beloond hoeft te worden. Het is belangrijk om te leren hoe je kindje ook zonder beloningen een positief gedrag kan leren.

In plaats van elke keer een beloning te geven, is het beter om het gewenste gedrag te benoemen en te laten weten dat het goed is. Je kunt het kind bijvoorbeeld zeggen: “Ik zie dat je je speelgoed netjes opberaadt. Dat is geweldig.” Dit helpt het kind om te begrijpen dat het gewenst gedrag goed is, zonder dat er een externe beloning nodig is.

2. Te veel negeren van ongewenst gedrag

Een andere veelvoorkomende fout is het negeren van ongewenst gedrag. In de bronnen wordt uitgelegd dat het negeren van ongewenst gedrag niet altijd effectief is. Het kan zijn dat het kind zich dan pas laat gelden als het niet meer wordt gevolgd of aandacht krijgt. Het is belangrijk om het kind te laten weten dat het ongewenst gedrag niet goed is, maar op een positieve manier te communiceren.

In plaats van te zeggen: “Niet zo vervelend doen”, is het beter om te zeggen: “Laat me weten als je hulp nodig hebt.” Dit helpt het kind om te leren dat het goed is om hulp te vragen en dat het niet altijd nodig is om het zelf te doen.

3. Te veel schreeuwen of bevelen geven

In de bronnen wordt ook aangegeven dat schreeuwen en bevelen geven een negatief effect kunnen hebben op het gedrag van kinderen. Het helpt niet om het kind te leren om te luisteren, maar het kan juist leiden tot frustratie en driftbuien. Het is belangrijk om rustig en duidelijk te communiceren, zodat het kind weet wat van hem wordt verwacht.

Als je kind zich ongehoorzaam gedraagt, is het beter om te zeggen: “Ik hoor dat je boos bent. Laat me weten wat er aan de hand is.” Dit helpt het kind om te leren om zijn emoties te benoemen en te leren om te communiceren.

4. Te veel “helikopteren” of overbeschermen

Een veelvoorkomende fout is het te veel overbeschermen van kinderen. In de bronnen wordt uitgelegd dat te veel beschermen leidt tot minder zelfstandigheid en minder ervaringen opdoen. Het is belangrijk om kinderen ruimte te geven om zelf te leren en te experimenteren.

In plaats van direct te helpen bij elke moeilijkheid, is het beter om het kind te laten proberen om zelf oplossingen te vinden. Dit helpt het kind om zelfvertrouwen op te bouwen en te leren om te werken aan oplossingen.

5. Te veel verwachtingen stellen

Een andere veelvoorkomende fout is het stellen van te veel verwachtingen aan kinderen. In de bronnen wordt aangegeven dat het belangrijk is om realistische verwachtingen te hebben. Elke kind is anders en heeft zijn eigen tempo van ontwikkeling. Het is belangrijk om te leren om te leren dat het niet altijd perfect hoeft te zijn.

In plaats van te zeggen: “Je moet dit perfect doen”, is het beter om te zeggen: “Het is prima om fouten te maken. Probeer het nog een keer.” Dit helpt het kind om te leren dat fouten onderdeel zijn van het leren en dat het niet altijd nodig is om perfect te zijn.

Wat moet je wel doen bij positief opvoeden?

Naast de veelvoorkomende fouten, zijn er ook manieren waarop je positief opvoeden effectief kunt inzetten. Hieronder geven we een aantal tips die je kunt volgen om de opvoeding van je kind te verbeteren.

1. Geef voldoende aandacht

Een van de belangrijkste dingen bij positief opvoeden is het geven van aandacht. Dit betekent dat je je kind moet laten weten dat het belangrijk is en dat je het ziet. Dit kan door het kind te benoemen in plaats van te bevelen.

2. Zorg voor een veilige omgeving

Een veilige en stimulerende omgeving is cruciaal voor het leren van kinderen. In de bronnen wordt aangegeven dat kinderen zich veiliger voelen als ze weten dat ze vrij mogen bewegen en dingen mogen proberen. Het is belangrijk om je kind te laten weten dat het zich mag uitleven en dat het geen zin heeft om te proberen om te voldoen aan verwachtingen.

3. Neem gevoelens serieus

Een ander belangrijk punt is het nemen van gevoelens serieus. Kinderen hebben behoefte aan aandacht voor hun emoties en moeten leren om ze te benoemen. In plaats van te zeggen: “Laat maar gewoon eten”, is het beter om te zeggen: “Ik snap dat je boos bent.” Dit helpt het kind om te leren om zijn gevoelens te begrijpen en te leren om te communiceren.

4. Geef keuzes

Een belangrijke strategie is het geven van keuzes aan het kind. Dit helpt het kind om zelfvertrouwen op te bouwen en te leren om te kiezen. Bijvoorbeeld: “Wil je eerst je jas of eerst je schoenen aan?” Dit helpt het kind om te leren om te kiezen en te leren om te luisteren.

Conclusie

Positief opvoeden is een effectieve aanpak die gericht is op het stimuleren van positief gedrag bij kinderen. Hoewel de methode veel voordelen heeft, zijn er ook bepaalde fouten die ouders vaak maken, zoals het te vaak belonen van gewenst gedrag, het negeren van ongewenst gedrag, het schreeuwen of bevelen geven, het overbeschermen van kinderen en het stellen van te veel verwachtingen. Door deze fouten te vermijden en de juiste strategieën te volgen, kan positief opvoeden effectief worden ingezet om de opvoeding van je kind te verbeteren.

Bronnen

1. Waarom positief opvoeden niet werkt bij pittige kinderen
2. 5 fouten die ouders maken bij de opvoeding van hun kinderen
3. Basisprincipes van positief opvoeden?
4. 4. Positief opvoeden klinkt als iets dat iedere ouder voor zijn kind wil, toch?
5. Ophemelen is geen opvoeden
6. Waarom is opvoeden soms zo lastig; 12 valkuilen
7. Lees hier meer tips. Download hier jouw gratis affirmatie kleurplaat.
8. Het leven laat zich leren door ervaring.