Experimenten in de opvoeding: Wat wetenschappelijke en praktische benaderingen ons leren

In de opvoeding van kinderen spelen experimenten een cruciale rol. Ze helpen ouders en educatoren om de ontwikkeling van kinderen beter te begrijpen en effectieve strategieën te ontwikkelen. Door middel van experimenten worden niet alleen kennis en vaardigheden getest, maar ook het gedrag en de emoties van kinderen onderzocht. In dit artikel worden verschillende experimenten besproken die in de praktijk zijn uitgevoerd, en wordt gekeken naar de lessen die we hieruit kunnen leren. De bronnen die hierbij worden gebruikt, zijn afkomstig uit onderzoek, boeken en programma’s die gericht zijn op kindontwikkeling en opvoeding.

Experimenten in de praktijk

Een veelvoorkomend experiment dat in de opvoeding wordt gebruikt, is het Stanford marshmallow experiment in het klein. Dit experiment, ontworpen door een professor van de Stanford-universiteit, test hoe kinderen omgaan met verlate beloningen. Het idee is dat kinderen worden aangeboden een snoepje, maar dat ze moeten wachten om een groter beloningsstuk te krijgen. In een praktijkvoorbeeld werd dit experiment uitgevoerd met een meisje van vier jaar. Tijdens het experiment bleek dat het meisje onder de tafel ging zitten om zich af te leiden van het snoepje. Dit gedrag werd geïnterpreteerd als een poging om zichzelf te beheersen en te wachten tot het grotere beloningsstuk. Dit experiment toont aan dat kinderen al vroeg in staat zijn om hun gedrag te beïnvloeden en te wachten op een beloning.

In een ander voorbeeld, uit het boek Je kind als proefkonijn, wordt een experiment beschreven waarbij een baby of jonge kind wordt geconfronteerd met drie poppetjes. Het eerste poppetje doet moeilijk aan, het tweede probeert het eerste te belemmeren, en het derde helpt het eerste. Vervolgens wordt gevraagd aan het kind wie het liefst wil spelen. Meestal kiest het kind voor het lieve poppetje, wat duidt op een vroege ontwikkeling van morele waarden en empathie. Dit experiment toont aan dat kinderen al vroeg een gevoel hebben voor goede en slechte bedoelingen.

Het still face-experiment en emotionele ontwikkeling

Een ander belangrijk experiment is het still face-experiment, dat in de jaren zeventig is uitgevoerd door ontwikkelingspsycholoog Edward Tronick. Tijdens dit experiment wordt een ouder gevraagd om op normale manier met hun baby te communiceren, maar na een korte periode wordt de ouder geïnstrueerd om een 'stil gezicht' te tonen. Dit betekent dat de ouder zijn gezichtsuitdrukkingen neutraliseert en stopmet reageren op de baby. De reactie van de baby is meestal onrustig en stressvol. Ze proberen de aandacht van de ouder te krijgen door te bewegen, te glimlachen, te wijzen of te huilen. Als de ouder niet reageert, kan de baby zich terugtrekken en verdriet en nood vertonen.

Dit experiment benadrukt het belang van vroege sociale interacties en de behoefte aan responsiviteit in verzorgingsrelaties. Het toont aan dat kinderen op jonge leeftijd sterk afhankelijk zijn van de reactie van hun ouders. Het is daarom belangrijk dat ouders op een actieve en betrokken manier met hun kind omgaan, zodat ze een sterke emotionele band kunnen opbouwen.

Experimenten in het onderwijs

In het onderwijs worden ook experimenten gebruikt om de ontwikkeling van kinderen te testen. Bijvoorbeeld, tijdens een onderwijsproject is een student in het tweede jaar van Pabo Zorg een meisje van vier jaar gevolgd. Ze deed verschillende testjes op motorisch, cognitief en sociaal/emotioneel gebied. Deze testjes helpen om de ontwikkeling van het kind in kaart te brengen en eventuele problemen vroegtijdig op te sporen.

Daarnaast wordt in het boek Je kind als proefkonijn ook gesproken over het testen van taalvaardigheid en het ontwikkelen van een Theory of Mind. Dit is de vaardigheid om je te kunnen verplaatsen in een ander. Een eenvoudig experiment hiervoor is het gebruik van een luciferdoosje waarin iets anders wordt gestopt, zoals rozijnen. Vervolgens wordt gevraagd wat de knuffel denkt dat erin zit. Dit helpt bij het beoordelen of het kind zich kan verplaatsen in een ander.

Opvoedingsmethoden en experimenten

In de opvoeding worden verschillende methoden gebruikt, waarvan sommige gebaseerd zijn op experimenten. Bijvoorbeeld, in het boek Vadervuur wordt aangeraden om vaders aan te zetten om buiten traditionele opvoedingskaders te treden. Het benadrukt aanwezigheid, betrokkenheid en ontspanning als cruciale elementen. Minder opvoeden en meer voorleven. Dit is een vorm van experimentele opvoeding, waarbij de nadruk ligt op het ontwikkelen van een sterke band tussen vader en kind.

In het boek Temperamentvolle kinderen wordt uitgelegd dat straffen niet werkt bij temperamentvolle kinderen. In plaats daarvan is begrip, betrouwbaarheid, zorgvuldige aandacht en goede afstemming essentieel. Dit is een experimentele aanpak, waarbij de nadruk ligt op het begrijpen van het gedrag van het kind en het aanboren van een positieve opvoedstijl.

Experimenten in de praktijk: Wat leren we hieruit?

De experimenten die in de opvoeding worden gebruikt, geven ons inzicht in de ontwikkeling van kinderen en helpen ons om effectieve strategieën te ontwikkelen. Ze leren ons dat kinderen al vroeg in staat zijn om hun gedrag te beïnvloeden en te wachten op een beloning. Ze leren ons ook dat emotionele interacties cruciaal zijn voor de ontwikkeling van het kind. Daarnaast leren we dat opvoedingsmethoden gevarieerd kunnen zijn, afhankelijk van de behoeften van het kind.

Conclusie

Experimenten in de opvoeding zijn belangrijk om de ontwikkeling van kinderen te begrijpen en effectieve strategieën te ontwikkelen. Ze helpen ouders en educatoren om de gedragingen en emoties van kinderen te testen en te leren. De experimenten die hier worden besproken, geven inzicht in de manier waarop kinderen zich ontwikkelen en hoe ze opvoeding kunnen ontvangen. Het is belangrijk om deze experimenten te gebruiken om de opvoeding van kinderen te verbeteren en een sterke band tussen ouder en kind op te bouwen.

Bronnen

1. Alles voor je kind
2. Je kind als proefkonijn
3. Het Stanford marshmallow experiment in het klein
4. Ontspannen ouders, blije kinderen
5. Over Opvoeden
6. Het still face-experiment in de psychologie
7. Opvoeden: riskant experiment?
8. Ouderschapstheorie van Alice van der Pas
9. De spekjestest
10. Opvoedkompas
11. Online programma Rooted