Grijze Roodstaartpapegaai: Aanschaf, Opvoeding en Werk
juli 6, 2025
Lichamelijke opvoeding is een onderdeel van het onderwijs dat gericht is op het ontwikkelen van fysieke vaardigheden, gezondheid en het leren omgaan met beweging. In het voortgezet onderwijs (VO) wordt dit vak aangeboden op verschillende niveaus, zoals vmbo, havo en vwo. Het examen lichamelijke opvoeding is een van de belangrijkste onderdelen in het eindexamenprogramma en wordt in veel gevallen afgesloten met een schoolexamen. In dit artikel wordt uitgelegd wat het examen lichamelijke opvoeding inhoudt, hoe het in de praktijk verloopt en wat leerlingen en ouders hierover moeten weten.
Het examenprogramma lichamelijke opvoeding is voor zowel havo als vwo identiek. Het vak bevat een schoolexamen (SE), dat alle eindtermen omvat. De eindtermen zijn opgedeeld in vijf domeinen: A. Vaardigheden, B. Bewegen, C. Bewegen regelen, D. Bewegen en gezondheid, en E. Bewegen en samenleving. Daarnaast zijn er ook onderdelen die de school zelf mag kiezen. Het programma bevat minder en veel globalere eindtermen dan voor 2007, wat bedoeld is om docenten en scholen meer keuzevrijheid te bieden bij de invulling van het programma. Dit is een aanpassing die is doorgevoerd om het onderwijs flexibeler en beter aan te passen aan de behoeften van leerlingen.
De eindtermen zijn voor leerlingen van belang, omdat deze het doel van het vak bepalen. In het programma wordt erop aangedrongen dat leerlingen actief zijn in bewegingssituaties en dat ze verschillende rollen kunnen vervullen, zoals instructeur, coach, scheidsrechter, observator en organisator. Dit helpt bij het ontwikkelen van leidinggevendheid en samenwerking.
Het examenvak lichamelijke opvoeding wordt afgesloten met een schoolexamen. Dit is een interne toets die op school wordt afgenomen. Het eindcijfer van dit examen komt op de cijferlijst van het diploma te staan. Het landelijk gemiddelde eindcijfer van het schoolexamen lichamelijke opvoeding is al jaren stabiel op een 6,9. Dit geeft een indicatie van het niveau dat leerlingen behalen. Het is belangrijk om te weten dat het schoolexamen niet alleen gericht is op fysieke vaardigheden, maar ook op theorie en het begrijpen van beweging in relatie tot gezondheid en samenleving.
Elke school moet de eindtermen vertalen in een programma dat is vastgelegd in het Programma van toetsing en afsluiting (PTA). Dit programma bepaalt welke keuzes de school maakt voor praktische opdrachten, theorietoetsen en handelingsdelen. De school kan kiezen voor een methode of zelf materiaal ontwikkelen. Het is daarom belangrijk dat ouders en leerlingen zich bewust zijn van het feit dat het programma van de school kan variëren, ook al is het examenprogramma voor havo en vwo identiek.
Er zijn situaties waarin leerlingen een ontheffing kunnen krijgen voor lichamelijke opvoeding. Dit gebeurt bijvoorbeeld als een leerling lichamelijk niet in staat is om gymlessen te volgen. In dat geval hoeft de leerling geen onderwijs te volgen of examen te doen. De directeur moet zelf beoordelen of een leerling met een mentale of psychische aandoening een ontheffing kan krijgen. Het is mogelijk dat een leerling door psychische klachten lichamelijk niet in staat is om mee te doen aan het vak lichamelijke opvoeding.
Voor topsporters die op een Topsporttalentschool zitten, zijn de regels voor ontheffing anders. Leerlingen die op een Topsporttalentschool zitten, kunnen een ontheffing krijgen voor lichamelijke opvoeding. Dit is geregeld in de Beleidsregel verstrekking licentie topsporttalentschool VO 2020. Voor reguliere scholen bestaat sinds 2020 wel de mogelijkheid om een ontheffing te krijgen voor LO, mits de school aan voorwaarden voldoet en toestemming krijgt van de minister. De school kan hiervoor contact opnemen met het Expertisecentrum voortgezet onderwijs en topsport (Evot).
Het vak lichamelijke opvoeding wordt aangeboden op verschillende niveaus, waaronder vmbo, havo en vwo. In het vmbo wordt het vak aangeboden als een gemeenschappelijk deel of als LO2. LO2 is een praktischer gerichte variant van het vak. Het programma LO2 is vooral praktisch van aard. In beweging en al doende leren leerlingen veel en van elkaar. Verdieping betekent het dat onderdelen die ook bij LO worden aangeboden verder verdiept worden. Vaak duren de lessenseries bij LO2 ook iets langer (4-6 lessen) dan bij LO1. Verbreding bij LO2 houdt in dat nieuwe en andere onderdelen (dan bij LO) worden aangeboden.
In het Nieuwe vmbo is LO2 niet één van de praktijkgerichte programma’s (pgp). De status van het examenvak als vrij te kiezen 6e of 7e vak is onveranderd. Het is belangrijk om te weten dat LO2 op vmbo gl/tl wordt aangeboden als 6e of 7e vak keuzevak. Gemiddeld kiest 25% van de leerlingen LO2 op deze scholen, wat bijna 5600 leerlingen oplevert.
De officiële studielast voor lichamelijke opvoeding is vastgesteld op 200 lessen van 50 minuten. In de praktijk betekent dit dat leerlingen twee tot drie lessen per week extra hebben naast de reguliere lessen LO. Naast deze lessen moet je ook rekening houden met regelmatig huiswerk. Het is belangrijk dat ouders en leerlingen hier rekening mee houden bij het plannen van hun schooljaar.
Voor leerlingen die geen diploma hebben van mavo, havo of vwo, is het mogelijk om via het staatsexamen hun eindexamen te halen. Een staatsexamen is gelijkwaardig aan een examen van een gewone school. Het staatsexamen bestaat uit twee onderdelen: het centraal examen en het college-examen. Het centraal examen is een schriftelijk examen dat hetzelfde is als het centraal examen op gewone scholen. Het is ook op hetzelfde moment: in mei en juni. Het centraal examen kan op een aantal locaties in Nederland worden gemaakt.
Bij het kiezen van lichamelijke opvoeding als vak is het belangrijk om te weten dat dit een praktijkgericht vak is. Het is niet alleen gericht op fysieke vaardigheden, maar ook op het begrijpen van beweging in relatie tot gezondheid en samenleving. Het is daarom belangrijk dat leerlingen actief zijn in bewegingssituaties en dat ze verschillende rollen kunnen vervullen, zoals instructeur, coach, scheidsrechter, observator en organisator.
Lichamelijke opvoeding is een belangrijk onderdeel van het onderwijs en speelt een cruciale rol in de ontwikkeling van fysieke vaardigheden, gezondheid en samenwerking. Het examen lichamelijke opvoeding wordt afgesloten met een schoolexamen, dat op school wordt afgenomen. Het eindcijfer van dit examen komt op de cijferlijst van het diploma te staan. Er zijn situaties waarin leerlingen een ontheffing kunnen krijgen voor lichamelijke opvoeding, bijvoorbeeld als ze lichamelijk niet in staat zijn om gymlessen te volgen. Het vak lichamelijke opvoeding wordt aangeboden op verschillende niveaus, waaronder vmbo, havo en vwo. Het is belangrijk dat ouders en leerlingen hier rekening mee houden bij het plannen van hun schooljaar.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet