Geweldloos opvoeden bij peuters: een constructieve aanpak voor een gezonde relatie
juli 6, 2025
De invloed van opvoeding en onderwijs op het geluk van kinderen en jongeren is een thema dat al eeuwenlang centraal staat in de filosofie en pedagogiek. In het bijzonder is de bijdrage van Desiderius Erasmus, een van de belangrijkste denkers van de 16e-eeuwse humanistische beweging, van groot belang geweest. Zijn visie op opvoeding, waarin hij het geluk zowel op aarde als in de eeuwige hemel verwoordt, heeft ook in de hedendaagse kinderopvang en onderwijs een blijvende invloed gehad. In dit artikel wordt nader ingegaan op de visie van Erasmus op opvoeding, zijn leerstellingen over geluk, en de betekenis van goed onderwijs voor de ontwikkeling van kinderen.
Erasmus, die zichzelf als een humanist en christen beschouwde, had een diepe overtuiging van de betekenis van opvoeding. Hij zag het als een essentieel onderdeel van het menselijk geluk, waarbij zowel de geestelijke als de lichamelijke ontwikkeling van kinderen een rol speelden. In zijn werk over opvoeding, waaronder de Lof der Zotheid, benadrukte hij de noodzaak van een goed onderwijs en een passende opvoeding om kinderen te laten groeien tot fatsoenlijke, verantwoorde burgers.
Erasmus had een duidelijk onderscheid tussen het hebben van geluk en gelukkig zijn. Hij stelde dat het geluk op aarde niet alleen bestond uit lichamelijke voordelen zoals uiterlijk en gezondheid, maar ook uit geestelijke gaven die pas ontstaan door eigen inspanning en goddelijke zegen. Dit benadruidt de rol van opvoeding in het ontwikkelen van zowel de geest als de morele waarden van kinderen.
In de moderne tijd is de visie van Erasmus nog steeds van toepassing, vooral in de kinderopvang en het onderwijs. Er wordt steeds vaker aandacht besteed aan het ontwikkelen van een evenwichtige opvoeding, waarin zowel de geestelijke als de lichamelijke ontwikkeling van kinderen in het oog wordt gehouden. De visie van Erasmus op een opvoeding die gericht is op deugdzaamheid, medemenselijkheid en het helpen van anderen, is een waardevolle aanvulling op de hedendaagse pedagogiek.
In de praktijk betekent dit dat kinderen op een manier moeten worden opgevoed waarin ze leren om te denken, te communiceren en verantwoordelijk te handelen. Dit vereist een opvoeding die zowel de individuele behoeften als de sociale verantwoordelijkheden van kinderen in het oog houdt. In dit opzicht is de visie van Erasmus zeer relevant, omdat hij benadruidt dat een goed onderwijs niet alleen leidt tot kennis, maar ook tot morele en geestelijke groei.
De invloed van de klassieke filosofie, met name van het stoïcisme en het epicurisme, is duidelijk zichtbaar in de visie van Erasmus op opvoeding. Hij besprak deze filosofieën in brieven, waaronder een briefwisseling met de aartsbisschop van Toledo, Guillaume de Croy. In deze brieven besprak hij onder meer het idee dat het geluk op aarde niet alleen bestaat uit lichamelijke genoegens, maar ook uit deugdzaamheid en het helpen van anderen.
Erasmus was van mening dat het geluk niet alleen bepaald wordt door lichamelijke voorwaarden, maar ook door de geestelijke en morele kant van het leven. Hij benadruide dat het ware geluk alleen in deugdzaamheid en het helpen van medemensen kan worden bereikt. Dit benadruidt de rol van opvoeding in het ontwikkelen van zowel de geest als de morele waarden van kinderen.
Erasmus had een eenvoudig geloof, waarin naastenliefde en navolging van Christus centraal stonden. Hij zag het geloof als een kracht die kinderen moet helpen om hun menselijke waarden te ontwikkelen. In zijn werken benadruidde hij dat het geloof niet alleen een spiritueel onderdeel is, maar ook een moreel en geestelijk onderdeel van het leven.
Deze visie is in de hedendaagse opvoeding van belang, aangezien er steeds meer aandacht is voor de ontwikkeling van morele en ethische waarden bij kinderen. Erasmus’ visie op een eenvoudig geloof, waarin de menselijke waarden centraal staan, kan helpen bij het opbouwen van een sterke morele basis bij jonge kinderen.
In de praktijk is de invloed van een goede opvoeding zichtbaar in de ontwikkeling van kinderen. De visie van Erasmus benadruidt dat een goed onderwijs niet alleen leidt tot kennis, maar ook tot morele en geestelijke groei. Dit is van belang voor de ontwikkeling van kinderen in een divers land als Nederland, waarin de opvoeding moet aansluiten bij de verschillende culturen en samenlevingsvormen.
In de hedendaagse kinderopvang en het onderwijs wordt steeds vaker aandacht besteed aan de diversiteit van de leerlingen. Dit vereist een opvoeding die zowel de individuele behoeften als de sociale verantwoordelijkheden van kinderen in het oog houdt. De visie van Erasmus op een opvoeding die gericht is op deugdzaamheid, medemenselijkheid en het helpen van anderen, is een waardevolle aanvulling op de hedendaagse pedagogiek.
De visie van Erasmus op opvoeding heeft ook invloed gehad op de moderne pedagogiek. Zijn denkbeelden over het belang van een goed onderwijs en een passende opvoeding zijn in de hedendaagse pedagogiek terug te vinden. In de opleiding Pedagogische Wetenschappen, zoals aangeboden aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, wordt aandacht besteed aan de opvoeding en ontwikkeling van kinderen en jongeren.
In het programma wordt onderzocht hoe de omgeving waarin jongeren opgroeien invloed heeft op hun ontwikkeling. Daarnaast wordt er aandacht besteed aan de opvoeding in diverse culturen en het bieden van hulp bij het opvoeden. De visie van Erasmus op een opvoeding die gericht is op deugdzaamheid, medemenselijkheid en het helpen van anderen, is een waardevolle aanvulling op de hedendaagse pedagogiek.
De visie van Erasmus op opvoeding en geluk blijft ook in de hedendaagse tijd van toepassing. Zijn benadrukking van de betekenis van een goed onderwijs en een passende opvoeding voor de ontwikkeling van kinderen is van groot belang. In de moderne tijd is de opvoeding gericht op zowel de geestelijke als de lichamelijke ontwikkeling van kinderen. De visie van Erasmus op een opvoeding die gericht is op deugdzaamheid, medemenselijkheid en het helpen van anderen, is een waardevolle aanvulling op de hedendaagse pedagogiek. Zijn visie op een eenvoudig geloof, waarin naastenliefde en navolging van Christus centraal stonden, benadruidt de rol van opvoeding in het ontwikkelen van zowel de geest als de morele waarden van kinderen.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet