Hartgrondig Opvoeden: Een Praktische Aanpak voor Beter Begrip tussen Ouders en Kinderen
juli 6, 2025
In de hedendaagse samenleving worden er steeds vaker gezinnen gevormd met slechts één kind. Dit fenomeen is in de jaren zeventig en tachtig in Nederland aanzienlijk toegenomen, en het blijft een veelvoorkomend thema in de opvoedingsdiscussie. Ouders die een enig kind opvoeden, kunnen te maken krijgen met verschillende vooroordelen en verwachtingen. Toch blijkt uit verschillende onderzoeken dat een enig kind net zo gelukkig, sociaal en ontwikkeld is als kinderen met broers of zussen. In dit artikel worden praktische tips en aanbevelingen gegeven die kunnen helpen bij het opvoeden van een enig kind, gebaseerd op informatie uit betrouwbare bronnen.
Opvoeden van een enig kind: basisprincipes
De kern van het opvoeden van een enig kind ligt in het bieden van voldoende aandacht, begeleiding en ruimte om te groeien. Volgens een artikel op de website van de praktijkbinding, worden er 19 tips gegeven die ouders kunnen helpen bij het opvoeden van hun kind. Deze tips omvatten het bieden van ruimte voor eigenheid, het herstellen van relaties na conflicten, het creëren van een hechtere band, en het leren omgaan met emoties.
Een belangrijk punt is het geven van grenzen. Kinderen hebben grenzen nodig, die werken als kaders. Grenzen bieden veiligheid. Binnen die kaders kunnen ze ontspannen ontdekken en leren omdat ze zich geen zorgen hoeven te maken over wat er buiten die kaders gebeurt. Het is belangrijk dat ouders hun eigen grenzen duidelijk maken en deze ook naleven. Kinderen leren op deze manier zichzelf te beheersen, rekening te houden met een ander en zichzelf gerust te stellen.
Sociale ontwikkeling en interactie met leeftijdsgenoten
Een veelvoorkomend vooroordeel over enig kinderen is dat zij sociaal gezien eenzaam opgroeien. Echter, onderzoek uit 1987 bewijst dat enig kinderen net zo presteren in sociale situaties als kinderen met broers of zussen. Ook in de rest van hun leven maakt het geen verschil: als volwassenen hebben ze net zoveel vrienden. Dit suggereert dat het opvoeden van een enig kind niet per se leidt tot sociale tekortkomingen.
Een voorbeeld is het kind Daan, dat opgroeit als enig kind. Hij heeft geen broertje of zusje om mee te sparren of te delen, maar hij krijgt veel aandacht van zijn ouders. Hij leert omgaan met leeftijdsgenoten op het kinderdagverblijf, waar hij leert delen en samen te spelen. Daarnaast heeft hij ook nog het geluk om veel neefjes en een nichtje te hebben. Ze doen vaak iets samen, waardoor Daan leert om te delen en met anderen te communiceren.
Emotieregulatie en zelfvertrouwen
Een ander belangrijk aspect bij het opvoeden van een enig kind is het leren omgaan met emoties. Kinderen die zonder broers of zussen opgroeien, zijn beter in staat om zichzelf door moeilijke tijden te loodsen en nare situaties te verwerken. Dit blijkt uit verschillende onderzoeken, waaronder een studie uit 2021. Daarnaast blijken enig kinderen vaak beter in staat te zijn om hun emoties te beheren. Ze leren dit door te kijken hoe hun ouders met emoties omgaan en hen te laten zien hoe ze hun eigen emoties kunnen beheersen.
Een ander punt is het geven van ruimte voor eigenheid. Elke kind is uniek en moet de ruimte krijgen om zichzelf te zijn. Dit betekent dat ouders moeten proberen hun kind niet in een mal te krijgen, zodat het voldoet aan bepaalde beelden, imago’s of doet wat hoort/verwacht. Het is belangrijk dat ouders luisteren naar hun kind en samen de meest passende weg vinden, zodat de eigenheid van het kind mag blijven bestaan terwijl de regels opgevolgd worden.
Onderscheidend opvoeden en het vermijden van verwendheid
Een veelvoorkomend vooroordeel over enig kinderen is dat zij verwend of egoïstisch kunnen zijn. Echter, dit is niet per se waar. Het is belangrijk dat ouders ervoor zorgen dat hun kind leert om te delen en te leren omgaan met andere kinderen. Dit kan worden gedaan door hen te laten delen met hun neefjes en nichtjes, of door hen te leren dat niet altijd alles maar kan.
Een ander punt is het geven van ruimte voor eigenheid. Elke kind is uniek en moet de ruimte krijgen om zichzelf te zijn. Dit betekent dat ouders moeten proberen hun kind niet in een mal te krijgen, zodat het voldoet aan bepaalde beelden, imago’s of doet wat hoort/verwacht. Het is belangrijk dat ouders luisteren naar hun kind en samen de meest passende weg vinden, zodat de eigenheid van het kind mag blijven bestaan terwijl de regels opgevolgd worden.
Samenwerking tussen ouders
Een ander belangrijk aspect bij het opvoeden van een enig kind is de samenwerking tussen ouders. Elke kind heeft beide ouders nodig, als ze er zijn. Samen in een goed werkend team. Dat geeft duidelijkheid, voorspelbaarheid naar je kind(eren). Het maakt dat er geen ruimte voor je kind is om te ‘stoken’. Ga nooit met je kind tegenover je partner staan, want het kan je kind gevoelens geven van schuld, onzekerheid en/ of loyaliteitsconflicten.
Het is belangrijk dat ouders samenwerken en een gezamenlijke opvatting hebben over hoe ze hun kind opvoeden. Dit helpt bij het opbouwen van een sterke band tussen ouders en kind, en zorgt ervoor dat het kind zich veilig en gesteund voelt.
Conclusie
Het opvoeden van een enig kind vereist aandacht, begeleiding en ruimte om te groeien. Ouders moeten ervoor zorgen dat hun kind leert om te delen, omgaan met emoties, en zichzelf te zijn. Daarnaast is het belangrijk dat ouders samenwerken en een gezamenlijke opvatting hebben over hoe ze hun kind opvoeden. Onderzoek heeft aangetoond dat enig kinderen net zo sociaal, ontwikkeld en gelukkig zijn als kinderen met broers of zussen. Het is dus niet nodig om zorgen te hebben over het opvoeden van een enig kind, mits de juiste aanpak wordt gevolgd.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
