Aandachtige betrokkenheid als grondhouding van opvoeders
juli 6, 2025
Cultuur en opvoeding vormen een centraal onderwerp in de pedagogiek, met name in een land als Nederland waar multiculturele en cross-culturele contexten van groot belang zijn. De invloed van cultuur op de opvoeding van kinderen wordt steeds belangrijker, zeker in het licht van de groeiende diversiteit in de samenleving. Lotty Eldering, emeritus hoogleraar Interculturele Pedagogiek aan de Universiteit Leiden, heeft zich jarenlang ingezet voor onderzoek naar de uitdagingen en kansen van opvoeding in een multiculturele context. Haar werk, met name het boek Cultuur en opvoeding, is een standaardwerk geworden binnen het onderwijs en de pedagogiek, met name voor wie te maken hebben met allochtone gezinnen en culturele diversiteit.
In dit artikel wordt ingegaan op de kernaspecten van cultuur en opvoeding, met aandacht voor de rol van meertaligheid, de invloed van culturele verschillen op het leerproces, en de uitdagingen bij het werken met kinderen uit diverse culturele achtergronden. De informatie is gebaseerd op de bronnen en kennis die in de opgeleverde gegevens zijn terug te vinden, waaronder de cursus Interculturele aspecten van opvoeding, onderwijs en hulpverlening aan de Universiteit Leiden en het boek Cultuur en opvoeding van Lotty Eldering.
De betekenis van cultuur in de opvoeding
Cultuur speelt een cruciale rol in de opvoeding van kinderen. Volgens Eldering is het belangrijk om te beseffen dat opvoeding niet alleen bepaald wordt door de fysieke omgeving, maar ook door culturele normen, waarden en tradities. In Nederland is de cultuur van kinderen uit allochtone gezinnen vaak verschillend van die van autochtone kinderen, wat leidt tot verschillen in opvoedingsstijlen, gedragsnormen en leeruitkomsten. Dit verschijnsel is een van de kernproblemen in het onderwijs en de opvoeding, en vereist een aandachtige benadering.
De cursus Interculturele aspecten van opvoeding, onderwijs en hulpverlening die aan de Universiteit Leiden wordt gegeven, benadrukt de noodzaak om culturele verschillen te begrijpen en te accepteren. De cursus richt zich op de uitdagingen en kansen die multiculturele situaties met zich meebrengen, met name in het onderwijs. Daarbij wordt aandacht besteed aan de invloed van meertaligheid op de ontwikkeling van kinderen en jongeren. Het is belangrijk dat pedagogen en onderwijskrachten kennis maken met de interculturele variëteit van opvoeding en ontwikkeling, zodat ze in staat zijn om met kinderen uit diverse culturele contexten om te gaan.
Meertaligheid en de invloed op ontwikkeling
Meertaligheid is een belangrijk onderdeel van de cultuur en opvoeding. Volgens de cursus Interculturele aspecten van opvoeding, onderwijs en hulpverlening is het van groot belang dat pedagogen kennis nemen van niet-westerse opvoedings- en ontwikkelingspatronen. Dit geldt met name voor de invloed van meertaligheid op de ontwikkeling van kinderen en jongeren. Meertaligheid kan zowel positieve als negatieve invloeden hebben op het leerproces, afhankelijk van de context en de manier waarop de kinderen worden ondersteund.
In het boek Cultuur en opvoeding van Lotty Eldering wordt duidelijk gemaakt dat kinderen uit allochtone gezinnen vaak meerdere talen beheersen, maar dat dit niet altijd leidt tot betere leeruitkomsten. In sommige gevallen kan de overgang tussen talen leiden tot vertraging in het leren lezen en schrijven, vooral als de ondersteuning hiervoor niet adequaat is. Daarnaast is het belangrijk dat de taalgebruiken in het onderwijs en de opvoeding worden geaccepteerd en gesteund, zodat kinderen zich veilig en betrokken voelen.
De uitdagingen van multiculturele opvoeding
De opvoeding van kinderen uit verschillende culturele contexten brengt uitdagingen met zich mee. Volgens het boek Cultuur en opvoeding van Lotty Eldering is het belangrijk om te beseffen dat de opvoedingsstijl van ouders uit allochtone gezinnen vaak verschilt van die van autochtone ouders. Dit kan leiden tot conflicten of onduidelijkheid in de opvoedingsaanpak. Daarnaast is er sprake van een oververtegenwoordiging van allochtone jongeren aan geweld en radicalisering, wat zorgwekkend is.
In de cursus Interculturele aspecten van opvoeding, onderwijs en hulpverlening wordt duidelijk gemaakt dat het belangrijk is om met een kritische blik naar het gebruik van diagnostiek en assessment te kijken, vooral in cultureel diverse situaties. Het is essentieel dat pedagogen en onderwijskrachten zich bewust zijn van de methodologische en theoretische problemen die kunnen optreden bij het onderzoeken van pedagogische en psychologische verschijnselen binnen een cultureel diverse groep.
Belang van culturele diversiteit in de opvoeding
De opvoeding van kinderen uit diverse culturele contexten vereist een open en gevoelige benadering. De cursus Interculturele aspecten van opvoeding, onderwijs en hulpverlening benadrukt de noodzaak om kennis te nemen van de interculturele variëteit van opvoeding en ontwikkeling. Dit is van belang om te begrijpen hoe kinderen uit verschillende culturele achtergronden functioneren en hoe ze kunnen worden ondersteund.
In het boek Cultuur en opvoeding van Lotty Eldering wordt duidelijk gemaakt dat de opvoeding van kinderen niet bepaald wordt door een enkele cultuur, maar door een combinatie van factoren. Dit omvat de invloed van de familie, het onderwijs, de maatschappelijke omgeving en de culturele context. Het is belangrijk dat pedagogen en onderwijskrachten hier rekening mee houden bij het werken met kinderen uit diverse culturele contexten.
Opvoeding en de rol van de school
De school speelt een centrale rol in de opvoeding van kinderen, maar ook in de uitdagingen die multiculturele contexten met zich meebrengen. Volgens het boek Cultuur en opvoeding van Lotty Eldering is de oververtegenwoordiging van allochtone jongeren aan geweld en radicalisering een zorgwekkend verschijnsel. Dit vereist een actieve aanpak op schoolniveau, met name in de vorm van ondersteuning, onderwijs en begeleiding.
De cursus Interculturele aspecten van opvoeding, onderwijs en hulpverlening benadrukt de noodzaak om een passende aanpak te kiezen bij het werken met kinderen uit diverse culturele contexten. Dit kan variëren per situatie, afhankelijk van de cultuur, de taal en de levensomstandigheden van de kinderen. Het is belangrijk dat pedagogen en onderwijskrachten zich bewust zijn van de verschillen en uitdagingen die deze situaties met zich meebrengen.
Samenwerking tussen ouders en school
De samenwerking tussen ouders en school is van groot belang bij de opvoeding van kinderen. Volgens het boek Cultuur en opvoeding van Lotty Eldering is het belangrijk dat ouders uit allochtone gezinnen actief worden betrokken bij het onderwijsproces. Dit geldt zowel voor de opvoeding in het huishouden als voor de betrokkenheid bij schoolactiviteiten.
In de cursus Interculturele aspecten van opvoeding, onderwijs en hulpverlening wordt duidelijk gemaakt dat de betrokkenheid van ouders een belangrijke factor is bij het succes van kinderen. Dit geldt zowel voor de leeruitkomsten als voor de psychosociale ontwikkeling van kinderen. Het is daarom belangrijk dat pedagogen en onderwijskrachten actief contact opnemen met ouders uit diverse culturele contexten, zodat ze op de hoogte zijn van de behoeften en verwachtingen van de ouders.
Conclusie
Cultuur en opvoeding vormen een centraal onderwerp in de pedagogiek, met name in een land als Nederland waar multiculturele en cross-culturele contexten van groot belang zijn. De invloed van cultuur op de opvoeding van kinderen wordt steeds belangrijker, zeker in het licht van de groeiende diversiteit in de samenleving. Lotty Eldering’s werk, met name het boek Cultuur en opvoeding, is een standaardwerk geworden binnen het onderwijs en de pedagogiek, met name voor wie te maken hebben met allochtone gezinnen en culturele diversiteit.
De cursus Interculturele aspecten van opvoeding, onderwijs en hulpverlening benadrukt de noodzaak om kennis te nemen van de interculturele variëteit van opvoeding en ontwikkeling, zodat pedagogen en onderwijskrachten in staat zijn om met kinderen uit diverse culturele contexten om te gaan. De uitdagingen van multiculturele opvoeding zijn groot, maar ook de kansen zijn groot. Het is belangrijk dat ouders, onderwijskrachten en pedagogen samenwerken om de opvoeding van kinderen uit diverse culturele contexten te ondersteunen en te bevorderen.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
