Gevolgen van een streng christelijke opvoeding
juli 6, 2025
De term "Spartaanse opvoeding" is in de geschiedenis van Griekenland een veelgebruikte uitdrukking geweest, die vooral verwijst naar de strenge en harde opleiding die jongens in Sparta kregen. Deze opvoeding was gericht op het ontwikkelen van fysieke en mentale hardheid, militaire vaardigheden en een sterke disciplinairiteit. In de bronnen die beschikbaar zijn, wordt deze opvoeding vaak geassocieerd met een sterk, sobere en eenvoudig leven, waarin kinderen al vanaf jonge leeftijd werden opgeleid om te vechten, te overleven en zich te gedragen volgens de normen van de Spartaanse maatschappij.
In de bronnen staat duidelijk dat de opvoeding van de Spartaanse jongens zeer streng was. Volgens de informatie in de bronnen werd een kind vanaf zeven jaar naar een soort militaire school geplaatst. Daar kregen ze een staatssamenstelling die gericht was op fysiek uithoudingsvermogen en onvoorwaardelijke gehoorzaamheid. Ze leerden hoe een goede soldaat eruitzag: moed, uithoudingsvermogen, doorzettingsvermogen en tucht. Dit gebeurde in een omgeving waarin emoties werden verbannen, en vriendschappen werden beperkt, omdat iedereen als concurrent werd beschouwd. De jongeren werden geduldig opgeleid, zodat ze zich konden ontpoppen tot sterke en geharde soldaten.
Vanaf zeven jaar werden de jongens opgeleid door de ephoren, die een belangrijke rol speelden in de Spartaanse maatschappij. De ephoren hadden een controlefunctie en zorgden ervoor dat de wetten werden nageleefd. Ze waren verantwoordelijk voor de dagelijkse opvoeding van de jongens. De jonge Spartanen woonden in kazernes en hielden zich vooral bezig met sport, muziek en poëzie. Vanaf twaalf jaar kregen de jongens een harde opleiding, waarbij ze slechts één kledingstuk kregen en blootsvoets moesten lopen. Dit was bedoeld om hen nog harder te maken, hoewel het kledingstuk onvoldoende was, vooral in de winter.
Een van de merkwaardige kenmerken van de Spartaanse opvoeding was het aanmoedigen van stelen. Dit gebeurde door de jongens te weinig eten te geven, zodat ze leren om te stelen. Het eten dat ze kregen was niet erg smaakvol, zoals bloedsoep, wat ze niet erg smaakvol vonden. Stelen werd gezien als een bewijs van moed, maar indien ze betrapt werden, kregen ze zware straffen, zelfs tot de dood. Er is zelfs een verhaal over een jongen die een vos had gestolen, maar door de vos werd aangevallen terwijl hij met zijn meester sprak. Dit verhaal illustreert hoe de Spartaanse opvoeding ook psychologische uitdagingen bevatte, waarin de jongens moesten leren om pijn te verdragen zonder het te laten merken.
De heloten, de staatsslaven van Sparta, speelden een cruciale rol in de maatschappij. Ze waren met een groot aantal en werden gebruikt om de grond te bewerken voor de Spartaanse burgers. Er werd regelmatig een helotenjacht georganiseerd, waarbij de heloten werden gejacht en gedood. Deze jacht had als doel om de bevolking te beperken en jonge soldaten te trainen in de strijd. Deze maatregel duidt erop dat de Spartaanse maatschappij zorgde voor een sterke militaire kracht, maar ook dat de onderliggende klassen onderwerpen waren aan de heersers.
Op 18-jarige leeftijd begon de strenge militaire opleiding tot hopliet. De jonge mannen werden lid van de kryptiae, een soort geheime staatspolitie. Het jaar daarop kregen ze het recht te trouwen en op 20-jarige leeftijd was de opleiding voltooid, waarna de hopliet zijn vrouw verliet. Gedurende de volgende tien jaar leefden de mannen in kazernes en mochten zij hun vrouwen slechts af en toe bezoeken. Nadat hun dienstplicht op 30-jarige leeftijd was voltooid, wachtte de hopliet een volgende proef. Slechts indien hij unaniem werd toegelaten tot een van de mannengenootschappen, kon hij het volledig burgerrecht verkrijgen.
De Spartaanse opvoeding had een diepe invloed op de maatschappij. De opvoeding zorgde ervoor dat de Spartanen sterke, geharde soldaten werden, die zich goed konden verdedigen tegen vijanden. De opvoeding was echter ook gericht op het onderwijzen van een sobere levensstijl en het beheersen van emoties. De Spartanen leefden een eenvoudig en sobert bestaan, waarin ze zich niet lieten verleiden door luxe of luxueuze dingen. Dit zorgde ervoor dat de maatschappij stabiel bleef, maar ook dat er weinig ruimte was voor veranderingen of ontwikkelingen.
Hoewel de aandacht in de bronnen vooral uitgaat naar de opvoeding van jongens, speelden ook de vrouwen een rol in de Spartaanse maatschappij. Ze kregen een bepaalde vorm van opvoeding, die gericht was op het opvoeden van sterke en gezonde dochters. De vrouwen moesten in staat zijn om kinderen te krijgen en te verzorgen, maar ze kregen ook een vorm van opleiding om hun rol als moeder en echtgenote te kunnen vervullen. De vrouwen hadden echter geen politieke stem in de maatschappij, en werden meestal buiten de politieke wereld gehouden.
De Spartaanse opvoeding was een unieke vorm van opleiding, die gericht was op het ontwikkelen van sterke, geharde en disciplineuze soldaten. De opvoeding begon al vanaf jonge leeftijd en omvatte een strikte regelgeving, harde oefeningen en het aanmoedigen van stelen. De opvoeding was gericht op het opbouwen van fysieke en mentale kracht, maar ook op het leren omgaan met pijn en het beheersen van emoties. De Spartaanse maatschappij was daarop gebaseerd, en de opvoeding speelde een cruciale rol in het behouden van de macht en de stabiliteit van de stadstaat.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet