Structuur in de opvoeding: Waarom het belangrijk is en hoe je het effectief aanbrengt
juli 11, 2025
De buitenruimte speelt een cruciale rol in de ontwikkeling van jonge kinderen. Deze omgeving biedt mogelijkheden voor beweging, ontdekking, creativiteit en sociale interactie, die essentieel zijn voor een gezonde groei. De stedelijke kinderopvang Bobijn investeert in avontuurlijke buitenruimtes, omdat beweging en frisse lucht een basis vormen voor een gezonde en nieuwsgierige toekomst. Dit artikel beschrijft de huidige ontwikkelingen, richtlijnen en overwegingen rondom de inrichting en het gebruik van buitenruimtes in de kinderopvang, gebaseerd op recente rapporten en inzichten.
Het Belang van Buiten Spelen voor Kinderen
Vroeg spelenderwijs verschillende ervaringen opdoen is belangrijk voor de mentale gezondheid, creativiteit en motorische ontwikkeling van kinderen. Buitenspelen stimuleert de fantasie en zintuigen en is daarom een belangrijk onderdeel van de pedagogische visie van steden en kinderopvangorganisaties. Een uitdagende omgeving draagt bij aan de algehele ontwikkeling. Onderzoek toont aan dat kinderen die meer buitenspelen meer bewegen en minder overgewicht hebben. Bovendien helpt buitenspelen bij de ontwikkeling van zintuigen, motorische vaardigheden en creativiteit.
Soorten Kinderopvang in Nederland
Het aanbod van kinderopvang in Nederland bestaat uit verschillende typen, waaronder dagopvang/kinderdagverblijf (KDV), buitenschoolse opvang (BSO) en gastouderopvang (GO). In 2017 waren er 33.797 gastouderlocaties, 9.269 KDV-locaties en 6.642 BSO-locaties. De verdeling van het aantal locaties is in de periode 2017-2023 veranderd, met een stijging van het aantal BSO-locaties en een relatief stabiel aantal KDV-locaties. Gastouderopvang vindt logischerwijs overwegend plaats in gebouwen met een woonfunctie.
Dynamiek in het Aanbod van Kinderopvang
De dynamiek in het aanbod van kinderopvang laat zien dat het aantal locaties waar buitenschoolse opvang wordt aangeboden, stijgt over de tijd, terwijl het aantal locaties waar kinderdagopvang wordt aangeboden relatief stabiel is. In 2017 had 46,5% van de organisaties buitenschoolse opvang en 30,6% kinderdagopvang. In 2023 waren deze percentages respectievelijk 23,3% en 15,6%. Het aandeel organisaties met nieuwe locaties is groter bij de buitenschoolse opvang dan bij kinderdagopvang.
Kwaliteitseisen Kinderopvang per 1 Juli 2024
Per 1 juli 2024 zijn de kwaliteitseisen voor buitenschoolse opvang (bso) en dagopvang aangepast. De bso kan door deze wijzigingen meer activiteiten aanbieden die passen bij de ontwikkeling van de kinderen. In de dagopvang mogen beroepskrachten in opleiding onder voorwaarden een vaste beroepskracht zijn voor kinderen, met als doel de werkdruk en roosterproblemen door personeelstekort te verminderen. Ook wordt het kindercentrum-overstijgend opvangen van kinderen tijdens schoolvrije perioden makkelijker. De berekening van de beroepskracht-kindratio (BKR) moet vanaf 1 juli 2024 op het niveau van het kindercentrum plaatsvinden, in plaats van op groepsniveau. Dit kan leiden tot een optimale groepsindeling op basis van pedagogische overwegingen, waarbij een maximale groepsgrootte van 30 kinderen wordt aangehouden.
De Inrichting van de Buitenruimte
Een goed ingerichte buitenruimte is afwisselend, uitdagend en sluit aan bij de ontwikkelingsfasen van kinderen. Het is slim om te werken met zones: een actieve zone voor rennen en klimmen, een rustige zone voor sensorisch spel en een creatieve zone voor bouwen of tekenen. Het is belangrijk om te voldoen aan de eisen voor de buitenruimte, zoals voldoende vierkante meters per kind en veilige valondergronden. Een speeltoestel voor de kinderopvang buiten met een lage instaphoogte is essentieel voor de veiligheid van dreumesen. Het toevoegen van hoeken met zand- of moddertafels, een natuurlijke schaduwplek en verplaatsbare elementen zoals kratten, boomstammen of planken (loose parts buiten) draagt bij aan een stimulerende omgeving.
Duurzaam Buitenspeelgoed: Een Standaard
Duurzaam buitenspeelgoed is de standaard geworden. Organisaties kiezen bewust voor materialen die lang meegaan en geproduceerd zijn met oog voor mens en milieu, zoals FSC-gecertificeerd hout en gerecycled kunststof. Een speelhuisje buiten van hout is een voorbeeld van duurzaam en geliefd speelgoed. Duurzaam buitenspeelgoed gaat langer mee, stimuleert verantwoord gedrag bij kinderen en past binnen de MVO-doelstellingen van organisaties.
Educatieve Elementen in de Buitenruimte
Educatieve elementen worden steeds vaker geïntroduceerd in de buitenruimte. Denk aan een krijtbord buiten, waarop kinderen kunnen tekenen, oefenen met letters of samen spelletjes bedenken. Ook buitenspeelkeukens zijn populair, omdat deze samenspel, rollenspel en koken met ‘natuuringrediënten’ stimuleren.
De Rol van de Buitenruimte als Pedagoog
De afgelopen jaren is het belang van een natuurrijke buitenruimte voor de ontwikkeling van kinderen steeds duidelijker geworden. Bij Childcare International zijn er seminars gehouden over duurzaamheidspedagogiek en over de buitenruimte als pedagoog. Het implementeren van groene pedagogiek in de praktijk is een klus, maar de ambitie is om over 5 jaar alle buitenruimtes van Kinderwoud te hebben aangelegd volgens deze visie.
Kosten Kinderopvang en Toeslag
De kosten voor kinderopvang per uur variëren, maar de maximale uurtarieven voor kinderopvangtoeslag geven een indicatie. In 2025 bedragen de maximale uurtarieven € 10,71 voor dagopvang, € 9,52 voor buitenschoolse opvang en € 8,10 voor gastouderopvang. De Belastingdienst betaalt de kinderopvangtoeslag, en de hoogte van deze toeslag is afhankelijk van het inkomen, het aantal kinderen en het aantal uren dat een kind naar de opvang gaat.
Effect van Ouderschapsverlof op de Vraag naar Kinderopvang
Onderzoek suggereert dat langer betaald ouderschapsverlof de vraag naar kinderopvang kan verminderen, omdat baby’s minder vaak naar de opvang gaan. Dit kan personeel vrijspelen voor de opvang van oudere kinderen. In Spanje levert elke euro die wordt geïnvesteerd in betaalbare opvang voor kinderen de overheid onder de streep 4 euro op, doordat opvang goed is voor de ontwikkeling van kinderen op het gebied van gezondheid, school en werk.
Beperkingen en Onzekerheden
De informatie over specifieke afmetingen van buitenruimtes per kind is niet beschikbaar in de verstrekte bronnen. De informatie over de kosten van kinderopvang is gebaseerd op maximale uurtarieven voor kinderopvangtoeslag en kan afwijken afhankelijk van de aanbieder en de extra diensten die worden aangeboden. Eén niet-bevestigd rapport suggereert dat de kinderopvangkosten voor ouders in 2024 variëren, maar dit wordt niet verder onderbouwd. Gegevens zijn onduidelijk vanwege tegenstrijdige rapporten over de invloed van ouderschapsverlof op de vraag naar kinderopvang.
Conclusie
De buitenruimte speelt een cruciale rol in de ontwikkeling van jonge kinderen. Een uitdagende en stimulerende buitenomgeving draagt bij aan de mentale gezondheid, creativiteit en motorische ontwikkeling van kinderen. Kwaliteitseisen voor kinderopvang worden aangepast om de werkdruk te verminderen en personeelstekort tegen te gaan. Duurzaam buitenspeelgoed en educatieve elementen zijn steeds vaker onderdeel van de inrichting van buitenruimtes. De investering in een natuurrijke buitenruimte is essentieel voor de algehele ontwikkeling van kinderen, en de buitenruimte kan gezien worden als een pedagoog. Het is belangrijk om te voldoen aan de eisen voor de buitenruimte en om te kijken naar duurzaamheid bij de keuze van speelmateriaal.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
